Komunikat sadowniczy 20 sierpnia 2019

Starania o wyprodukowanie owoców najwyższej jakości prowadzone są od początku wegetacji, a ich ostatnim etapem są zabiegi skierowane przeciwko sprawcom chorób przechowalniczych. Od momentu wprowadzenia do uprawy towarowej odmian podatnych na choroby kory i drewna drastycznie wzrósł odsetek owoców z objawami gorzkiej zgnilizny owoców. Do najbardziej podatnych odmian należą Gala, Golden Delicious, Szampion, a także Ligol oraz Pinova. Kolejnym czynnikiem determinującym zagrożenie są warunki pogodowe, które decydują o presji chorób. W przypadku gorzkiej zgnilizny jabłek oraz gruszek ogromne znaczenie ma przebieg pogody w ostatnim etapie wzrostu i dojrzewania owoców. Opady deszczu prowadzą do wysiewu zarodników, które przez przetchlinki dostają się do wnętrza owoców, a dalszy przebieg procesu chorobotwórczego odbywa się w czasie przechowywania owoców.

Skuteczna ochrona przed gorzką zgnilizną zależy w dużej mierze od prawidłowo prowadzonej ochrony, która powinna być skorelowana z przebiegiem warunków atmosferycznych. Skoro do infekcji dochodzi w okresie deszczowej pogody należy wykonywać zabiegi ochronne przed spodziewanymi opadami. Ważny jest prawidłowy dobór środków, który powinien opierać się zarówno na produktach o działaniu zapobiegawczym, a w razie pogorszenia pogody również na tych wykazujących działanie interwencyjne.

Na rynku środków ochrony roślin dostępnych jest wiele preparatów do ochrony przedzbiorczej jabłek oraz gruszek, z których wyróżnia się jeden o najszerszym spektrum zwalczanych chorób – Luna Experience 400 SC.

Decyzja o wyborze konkretnego produktu zawsze powinna opierać się na analizie zagrożenia – presji chorób w roku ubiegłym, podatności odmian, przebiegu warunków pogodowych (szczególnie w ostatnim etapie dojrzewania owoców). Z całą pewnością w okresie dużego zagrożenia możemy oprzeć ochronę przedzbiorczą na preparacie Luna Experience. Produkt ten wykazuje działanie zarówno zapobiegawcze jak i interwencyjne co decyduje o jego wysokiej skuteczności w ochronie jabłek oraz gruszek przed:

•    gorzką zgnilizną owoców
•    parchem przechowalniczym
•    szarą pleśnią
•    brunatną zgnilizna
•    mokrą zgnilizną

W ostatnich latach coraz więcej owoców jest porażanych przez sprawców antraknozy, grzyby z rodzaju Colletotrichum. Sprzyja temu coraz powszechniejsza uprawa truskawki oraz borówki wysokiej. W badaniach laboratoryjnych prowadzonych w Instytucie Ogrodnictwa w Skierniewicach stwierdzono, że jednym z fungicydów, który wpływał na największe zahamowanie wzrostu tych patogenów była Luna Experience.

W przypadku gdy warunki pogodowej nie są zbyt korzystne dla rozwoju grzybów, można sięgać po produkty, które w swoim składzie zawierają kaptan chroniący owoce przed sprawcami gorzkiej zgnilizny oraz szarej pleśni. Warto jednak zwrócić uwagę na preparaty z innej grupy chemicznej – m.in. Zato 50 WG zawierający w swoim składzie trifloksystrobinę. Substancja aktywna preparatu Zato dzięki swojej specyficznej zdolności do wiązania się z powierzchniowymi warstwami woskowymi jest bardzo trudno zmywalna, co wydłuża okres skuteczności tego preparatu przeciwko gorzkiej zgniliźnie owoców.

Ograniczanie strat spowodowanych rozwojem chorób przechowalniczych to nie tylko prawidłowa ochrona, to również dbałość o prawidłowy zbiór w czasie którego nie dochodzi do uszkodzenia skórki owoców, co stanowi wrota infekcji dla sprawców szarej pleśni, brunatnej zgnilizny czy mokrej zgnilizny. Musimy zadbać o czyste pojemniki do zbioru oraz uważać aby nie zanieczyścić skrzyniopalet ziemią. Ważne jest aby miejsca składowania owoców były wolne od resztek owoców pozostałych z poprzedniego sezonu, które stanowią źródło infekcji. Ostatnim elementem prawidłowej ochrony przedzbiorczej jest wyznaczenie optymalnego terminu zbioru.

Gwałtowny przebieg sezonu wegetacyjnego (susza, wysokie temperatury) zdecydowanie wpłynął na tempo dojrzewania owoców wszystkich gatunków drzew i krzewów owocowych. Szacuje się (w zależności od rejonu kraju), że zbiory poszczególnych odmian jabłoni oraz grusz mogą być przyspieszone o kilka dni. Nie należy jednak kierować się tymi wyliczeniami – każdy sadownik powinien prowadzić własne obserwacje, które poparte winny być wyznaczeniem optymalnego okna zbioru dla danej odmiany, w danej kwaterze, na danym obszarze. Posłużyć do tego mogą proste przyrządy, dzięki którym zbadamy jędrność owoców, zawartość ekstraktu oraz stopień rozkładu skrobi w owocach.  Znając te parametry, możemy obliczyć tzw. Indeks Streifa, który służy do wyznaczenia początku i końca okna zbioru:

Tabela poniżej zawiera optymalne wartości poszczególnych parametrów decydujących o osiągnięciu przez owoc dojrzałości zbiorczej oraz określony przy pomocy Indeksu Streifa (nie dla wszystkich odmian dostępny) termin początku i końca optymalnego okresu zbioru.

Odmiana	Jędrność	Refrakcja	Indeks Skrobiowy	Indeks Streifa
	(kg/cm2)	(oBrix)	1-10	Początek zbioru	Koniec zbioru
JABŁONIE
Alwa	9,0 – 9,5		7-8
Boskoop	7,0 – 8,0	11,5 – 12,5	4-6	0,15	0,08
Braeburn	8,0 – 9,0	11,5 – 12,5	4-5	0,20	0,14
Cortland	6,5 – 8,0		2-4
Elstar	6,5 – 7,5	11,5 – 12,5	2-3	0,30	0,15
Fuji	8,0 – 9,0	12,5 – 13,5	7-9	0,08	0,04
Gala	8,0 – 9,0	11,5 – 12,5	4-6	0,16	0,08
Gloster	7,5 – 9,0		3-7
Golden Delicious	7,0 – 8,0	11,5 – 12,5	6-8	0,10	0,05
Idared	7,0 – 8,0	10,5 – 11,5	4-6	0,15	0,08
Jonagold	7,0 -8,0	11,5 – 13,0	7-9	0,07	0,05
Ligol	7,5 – 8,0		7-8
Lobo	6,0 – 8,5		1-4
Pinova	8,0 – 9,0	11,5 – 12,5	4-6	0,16	0,08
Szampion	6,8 – 7,3	11,0 – 12,0	5-6	0,12	0,10
Topaz	7,0 – 8,0	11,5 – 12,5	4-6	0,15	0,10
GRUSZE
Concorde	6,0 – 7,0	12,0 - 13,5	4-6	0,15	0,07
Konferencja	6,0 – 7,0	11,5 – 13,0	4-6	0,15	0,07
Lukasówka	6,0 – 7,0	10,0 – 12,0	4-6	0,18	0,08
Xenia	6,0 – 7,0	12,0 -13,0	6-7	0,10	0,06