Rolnictwo zrównoważone
Zacząć od podstaw
Rolnictwo zrównoważone to nie jest jeden ustalony sposób prowadzenia upraw czy zarządzania gospodarstwem. Tak naprawdę wszelkie działania ograniczające wpływ rolnictwa na środowisko naturalne, umożliwiające bardziej efektywne wykorzystanie zasobów: gleby, ziemi, wody, maszyn, środków ochrony roślin, nasion, nawozów, energii, można uznać za zrównoważone, o ile pozwalają także zachować rentowność produkcji rolniczej i zapewnić jej akceptację społeczną.
Rolnictwo zrównoważone opiera się zatem na trzech nierozłącznych filarach:
Największym oddziaływaniem gospodarstwa na społeczeństwo jest oczywiście zapewnienie wyżywienia: dostarczanie żywności o wysokiej jakości, w sposób przewidywalny, stały i w akceptowalnej cenie. Jednak gospodarstwo jako firma ma również wpływ na funkcjonowanie lokalnej społeczności, np. przez zatrudnianie pracowników czy bezkonfliktowe prowadzenie działalności gospodarczej.
Rolnictwo ma wpływ na środowisko, m.in. przez konieczność dysponowania olbrzymią powierzchnią, by wytworzyć żywność. Rolnictwo zużywa wodę i korzysta z gleby, wymaga także dostarczenia nakładów energii, np. paliwa do maszyn uprawiających glebę. Zmniejszenie wpływu rolnictwa na środowisko poprzez dbałość o glebę czy redukcję zużywanej energii prowadzi do zrównoważenia.
Rolnik, sadownik i ogrodnik nie tylko produkują żywność, ale przede wszystkim zapewniają utrzymanie sobie i swojej rodzinie. Jeśli podejmowane działania nie budują finansowej stabilności gospodarzy, nie można ich nazwać zrównoważonymi. Dlatego ważne jest nie tylko zadbanie o środowisko, ale także o zysk.
Rolnictwo zrównoważone nie jest średnią wyciągniętą z rolnictwa konwencjonalnego i ekologicznego, ale czerpie najlepsze wzorce z nich obu, dodatkowo uwzględniając aspekt społeczny.
Partnerstwo
Bayer Sp. z o.o. jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Rolnictwa Zrównoważonego ASAP. To niekomercyjna inicjatywa firm i osób związanych z szeroko rozumianą produkcją żywności – od producentów rolnych, przez przetwórców płodów rolnych aż po podmioty finansowe. Misją Stowarzyszenia jest promowanie rolnictwa zrównoważonego w środowisku rolniczym. Odbywa się to poprzez programy szkoleniowe w oparciu o autorskie narzędzia i materiały edukacyjne.
Pytania i odpowiedzi
Rolnicy mają do dyspozycji całą paletę „działań zrównoważonych”.
Dla części związanej z ochroną środowiska będzie to na przykład:
- Dbałość, by opakowania po środkach ochrony roślin, oznaczone specjalnymi piktogramami, były zwracane do systemu zbiórki opakowań PSOR.
- Przystosowanie miejsca do mycia opryskiwacza i założenie instalacji do usuwania popłuczyn.
- Pozostawianie tzw. okien dla skowronków w uprawie pszenicy.
Dla podniesienia poziomu bezpieczeństwa osób i zwierząt w gospodarstwie to np.
- Przechowywanie preparatów w zamykanym magazynie, bez dostępu osób niepowołanych czy zwierząt.
- Stosowanie środków ochrony osobistej, czyli rękawic, kombinezonu, maski i gogli – tam, gdzie to wskazane.
Również w zakresie samej uprawy jest wiele działań podnoszących poziom zrównoważenia:
- Ścisłe przestrzeganie zasad integrowanej ochrony roślin oraz bezpiecznego stosowania środków ochrony roślin. Te zasady obowiązują oczywiście każdego profesjonalnego rolnika/sadownika/warzywnika.
- Dobór odmian roślin uprawnych odpornych lub tolerancyjnych na agrofagi.
- Zapobieganie odporności agrofagów na środki ochrony roślin.
To tylko część naszych działań. Od 2011 r. prowadzimy autorską, edukacyjną kampanię Grunt to Bezpieczeństwo, która porusza takie zagadnienia jak ochrona wody i gleby w gospodarstwie czy bezpieczeństwo owadów zapylających. Zobacz więcej na stronie: Grunt to Bezpieczeństwo.
Bardzo ważną częścią naszej działalności jest zapobieganie odporności agrofagów. W tej chwili wkładamy największy wysiłek w badania odporności chwastów na herbicydy i w propagowanie metod jej zwalczania. Prowadzimy to m.in. poprzez udostępnianie narzędzi diagnostycznych (np. kalkulator odporności), badania przypadków odporności, prowadzenie demonstracyjnych doświadczeń polowych filmy na kanale You Tube i kampanię prasową.
W 2019 r. zainicjowaliśmy także akcję społeczną „Jest Rolnik, Jest Żywność” w mediach społecznościowych, której celem jest zwiększenie akceptacji społecznej rolnictwa. Zobacz więcej na profilu: Jest Rolnik, Jest Żywność.
Rolnictwo zrównoważone nie jest tożsame z rolnictwem ekologicznym, ale nawet ono dopuszcza stosowanie wybranych środków ochrony roślin (https://www.ior.poznan.pl/1631,srodki-ochrony-roslin-do-upraw-ekologicznych).
Środki ochrony roślin chronią przed szkodnikami i chorobami, co oznacza, że plon nie marnuje się już na polu. Gdyby szkodniki i choroby bez przeszkód niszczyłyby rośliny uprawne, wtedy mnóstwo pracy, energii i zasobów – takich jak ziemia uprawna – byłoby marnowane w danym sezonie, kolokwialnie mówiąc: para „poszłaby w gwizdek”. Celem rolnictwa zrównoważonego jest efektywne wykorzystanie zasobów.
Każdy z tych typów rolnictwa dostarcza nieco innych produktów i korzyści. Rolnictwo ekologiczne zapewnia wybór: na półce w sklepie możesz wybrać, jaki produkt chcesz kupić. Często produkcja ekologiczna dostarcza też produktów spożywczych niszowych, rzadko dostępnych – za odpowiednią cenę. Jednak ekologiczna produkcja nie wyżywi ludzkości świata. Nadal jest zbyt droga dla wielu konsumentów, co wynika z dużych strat już na polu, z powodu chwastów, chorób i szkodników roślin uprawnych. Plon z upraw ekologicznych jest niższy od plonu z upraw konwencjonalnych lub zrównoważonych, co musi być zrekompensowane ceną. Niższe plonowanie oznacza, że do wyprodukowania na przykład 1000 ton pszenicy ekologicznej potrzeba przeznaczyć większą powierzchnię ziemi uprawnej, niż gdyby uprawiać ją konwencjonalnie.
Ależ oczywiście! Inwestujemy w wynalezienie i rozwój produktów zrównoważonych i są one dostępne dla polskich rolników.
- rozwiązanie cyfrowe FieldView
- nasiona odmian tolerancyjnych na agrofagi np. rzepak DK Excited
- nasiona odmian tolerujących okresowe niedobory wody, np. kukurydza DKC3939, oraz posiadających niską wilgotnością ziarna w czasie zbioru np. kukurydza DKC3595
- nasiona odmian wymagające mniejszych dawek azotu np. ogórek SV3506CV
- biologiczne środki ochrony roślin np. Contans
- systemy ograniczające liczbę zabiegów np. Conviso (buraki cukrowe)
- środki ochrony roślin będące elementem strategii antyodpornościowych, np. Bacara Trio
- zaprawy nasienne, czyli sposób ochrony roślin minimalizujący ilość substancji wprowadzanych do środowiska np. Acceleron Elite
